معماری اسلامی هنر دیروز غربت امروز

امروزه پایتخت معنوی کشور در محاصره ساختمان‌های بلند و مدرن قرار گرفته و دیگر از روح معماری اسلامی در کوچه پس کوچه‌های این شهر خبری نیست و به اعتقاد کارشناسان معماری تغییر سبک زندگی و گرایش به معماری نوین راه را بر توسعه ساخت و سازهای اسلامی بسته است.

پایتخت معنوی روزگاری مهد و خاستگاه معماری اسلامی بود و در اطراف حریم رضوی روح معنویت و سنت جاری بود اما امروزه با گذر زمان توجه به معماری غرب از جایگاه سنت‌های گذشته کاسته است.

یک کارشناس معماری با تاکید بر اینکه شتاب ساخت و سازهای بی‌رویه وفاقد هویت چهره دومین کلانشهر مذهبی جهان را مخدوش ساخته است، گفت: فرار از اصالت و هویت خویش مانع عقب افتادگی در تمامی بخش‌ها می‌شود طوری که امروز با گرایش به سمت معماری‌های نوین و غربی، راه را بر تبلیغ آثار و شناسنامه افتخارات خود بسته‌ایم.

عاملی برای جذب گردشگر

هادی ضیغمی ادامه داد: اگر به معنای واقعی در مسیر توجه به معماری اسلامی گام برداشته می‌شد این عامل در جذب گردشگر و میزان ماندگاری زائر نیز نقش داشت و می‌توانستیم از این طریق به چهره بی‌جان این شهر که در میان سنت و مدرنیته آشفته است روح تازه و با نشاطی ببخشیم.

وی افزود: معماری اسلامی نشان هویت و تاریخ ماست و این امر درحالی است که این روزها ساخت و سازهای زیادی در این استان در حال انجام است، ساخت و سازهایی از جنس انبوه‌سازی که تنها با هدف بهره وری مادی انجام گرفته و تبعاتی همچون دور شدن از فرهنگ غنی گذشتگان را به دنبال داشته است.

قوطی کبریت‌هایی که هیچ تاریخی پشت آن نیست

این کارشناس معماری تصریح کرد: آنچه که این روزها تحت عنوان معماری مدرنیته مطرح است تنها قوطی کبریت‌هایی است که یک شیشه رنگی نماد آن بوده و هیچ فرهنگ و تاریخی پشت آن نیست حال آنکه معماری ایرانی اسلامی سبب آرامش فرد شده و دارای رنگ و بوی معنوی است.

یک عضو شورای شهر مشهد نیز در واکنش به معماری افسار گسیخته مشهد در گفتگو با مهر عنوان کرد: نظم و انضباط و پیروی از یک قاعده و قانون خاص یکی از شاخص های معماری اسلامی است و در ساختمان سازی هایی که امروزه اتفاق می‌افتد بی‌توجهی به این سبک از معماری چالشی جدی است.

عدم ارائه مبانی و تعریفی مشخص از معماری اسلامی

خلیل موحدی بیان کرد: یکی از دلایل بی‌توجهی به معماری اسلامی ناشی از عدم ارائه مبانی و تعریف مشخص از این سبک معماری است و به همین دلیل نیازمند تعریف جامعی از معماری اسلامی هستیم.

وی تاکید کرد: امروزه گرایش به سمت مدرنیسم غیراصولی و ساختمان سازی‌های لجام گسیخته اصول معماری ایرانی اسلامی را نشانه گرفته و این امر در حالی است که مشهد به عنوان دومین کلانشهر مدهبی جهان باید خاستگاه معماری اسلامی باشد.

این عضو شورای شهر با انتقاد از ساخت و سازهای بی‌هویت پیرامون حرم رضوی اظهار کرد: احداث هتل و ساختمان‌های تجاری و اداری بلند و فاقد ضابطه پیرامون حرم مطهر به ماهیت و هویت این شهر مذهبی آسیب زده طوری که گنبد رضوی از میدان شهدا نیز به زحمت دیده می‌شود.

معماری اسلامی؛ هنر دیروز و غربت امروز

وی با اعلام اینکه معماری اسلامی؛ هنر دیروز و غربت امروزاست، یادآور شد: در گذشته معماری اسلامی هنری ناب و اصیل بود اما امروزه غریب و مظلوم واقع شده طوری که در اطراف بارگاه رضوی نیز دیگر خبری از این سبک معماری نیست.

به گفته وی در گذشته بارگاه حرم رضوی از تپه سلام نیز قابل مشاهده بود اما امروز از میدان شهدا هم نمی توان حرم امام هشتم (ع) را دید و این امر نشانه به فراموش سپردن معماری اسلامی است. وی بیان کرد: یکی از مولفه های معماری در اطراف حرم، محدود نشدن دید حرم مطهر است که متاسفانه این اتفاق در حال حاضر رخ داده است.

عضو کمیسیون فنی و عمران و طرح ریزی شورای شهر مشهد نیز گفت: نداشتن دانش و مهارت کافی در خصوص معماری اسلامی یکی از دلایل بی توجهی و غفلت از این حوزه است.

مخدوش شدن چهره پایتخت معنوی

محمود هراتی بیان کرد: در صورتی که جایگاه معماری سنتی و اسلامی در این شهر حفظ می‌شد امروز با مشکل ساختمان‌های بلند و بی قاعده روبرو نبودیم و می‌توانستیم در این بخش به الگویی در سطح کشور و جهان بدل شویم.

وی یادآور شد: هم اکنون به دلیل عدم تحقق مدیریت واحد شهری، معماری به صورت سلیقه ای اجرایی می شود و بی تردید در صورت تحقق مدیریت واحد، مقوله معماری اسلامی نیز به سرانجام می‌رسد.

امروز با گرایش به سمت ساخت و سازهای بی هویت و مدرنیته چهره دومین کلانشهر مذهبی جهان مخدوش شده و دیگر خبری از روح معماری اسلامی در کوچه پس کوچه های پایتخت معنوی نیست.