ادراک فضایی عابران پیاده در مهندسی ترافیک

درک فضایی عابران در ابعاد مختلف و با کمک حواس بینایی ، شنوایی ، بویایی و لامسه و در مقیاس کوچک و بزرگ ، دور و نزدیک و در فضاهای باز ، نیمه باز و محصور میسر است.

الف – دیدن

دید انسان برای تشخیص کلی در حدود ۱۲۰۰ متر می باشد ، در حالیکه برای شناسایی افراد تا حدود ۲۵ متر فاصله قابل قبول است. بنابراین تابلوها و علائم راهنمایی باید متناسب با دید ناظرین سواره در اتوبان ، خیابان های معمولی و برای عابران پیاده ، متفاوت طراحی و نصب شوند. حتی الامکان باید سعی نمود که از تابلوها و علایم ضروری استفاده کرد تا موجب اغتشاش بصری نشوند. پیدا کردن آدرس و دسترسی به فضاهای مورد نظر نیازمند درک فضا ، با کمک علایم و نشانه های مختلف، وجود پلیس راهنمایی ، سایر عابران و کسبه محل صورت می پذیرد. کوین لینچ پنج عامل گره ، نشانه ، لبه ، راه و محله را از عوامل سازنده تصور ذهنی مردم از شهر معرفی می کند. عوامل فوق الذکر با ارائه نقش ( تفاوت ، تغییر و حتی تضاد) بصری بارز و مشخص در یک نقطه و نقاط مختلف در قالب خطوط ( مثل تغییر زیاد در خط آسمان ) در قالب راه و لبه تجلی می کنند؛ و در سطح و سطوح مختلف در قالب گره و محله نهایتاً در حجم و احجام مختلف ، و در قالب گره ، نشانه ، لبه ، راه و محله نمودار عوامل سازنده تصورات ذهنی مردم می شوند. اگر بپذیریم که خیابان مهمترین عنصر شهر است و علاوه بر حرکت ماشین و نقش سواره رو در برگیرنده زندگی شهری است ، آنگاه نقش عوامل فوق الذکر را در آن متوجه می شویم. آنگاه پلیس راهنمایی می تواند با شناخت صحیح آن عوامل نسبت به هدایت عباران پیاده و حتی سواره موفق تر باشد. آدرس دادن یا کمک نشانه هایی از قبیل مناره مساجد و مجسمه های وسط میادیم ، لبه های مشخص رودخانه ، دره و یال کوه ، راه های جدا کننده بافت شهری و گره های (Nade) شاخصی مثل میادین و محل تجمع و همچنین محلات با ویژگی کالبدی خاص که معرف حضور غالب شهروندان می باشد، کارشناسایی و شناساندن شهر از عوامل نامبرده با توجه به مقیاس و شکل ظاهری نقش کمرنگ تری در شناخت شهر داشته باشند ولی هرگز حذف نمی شوند.

ب – شنیدن

انسان با شنیدن صداهایی در حدود تیک تاک ساعت معادل ۳۰ دسی بل در آرامش به سر می برد. گفت و گوی بین دو نفر در حدود ۵۰ دسی بل را به راحتی درک می کند و با عبور از خیابان های شهری با حدود ۱۷۰ دسی بل صدای ماشین ها و آمد و شد را تحمل می کند. ولی با عبور در حاشیه اتوبان های شلوغ ، مترو و در جوار کارخانجات و صنایع پر سر و صدا با بیش از ۸۰ دسی بل ناراحت می شود و قادر به تحمل آن در مدت زمان زیادی نیست ، ضربه های ناشی از بوق ناهنجار و گوشخراش بعضی از ماشین ها به قدری برای عابران پیاده ، سنگین و خطرناکند که بعضاً دستپاچگی ، تصادف و حتی خطر مرگ را در پی داشته است.

ج – بوییدن

حس بویایی نقش هشدار دهنده و تحریک کننده انسان ها را بر عهده دارد. همانگونه که عابر پیاده با عبور از کنار مغازه عطاری و گل فروشی احساس شادی و نشاط می کند و شخص گرسنه با عبور از کنار رستوران ، اغذیه فروشی ، نانوایی و طباخی و استشمام بوی غذا ، اشتهایش برای غذا خوردن تحریک می شود، به همان نسبت با استشمام بوی دود ، گازوئیل و بنزین نیز افسرده شده و بعضاً حالت تهوع به او دست می دهد. نوع بو و میزان آن در فضاهای شهری بیانگر الگوهای رفتاری و فرهنگ جامعه است. بوی لجن جوی های کنار خیابان و کثافات ، نشان دهنده پایین بودن سطح بهداشت و عدم رعایت نظافت از سوی مردم و مسئولین شهری است. همچنان که با عبور از کوچه های ماسوله و استشمام بوی گل های پشت پنجره ، فرهنگ مهمان پذیری و خوشامدگویی مردم آن منطقه را درک می کنیم.

د- لمس کردن

بسیاری از متخصصین طراحی شهری بر این عقیده هستند که اگر کسی بخواهد فضای شهری را طراحی کند ، باید علاوه بر آموزش تئوری ف نگاهی دقیق به تجربه طراحی فضا در طول تاریخ داشته باشند. داوطلب باید مدت ها در فضاهای شهری حرکت کند و از نزدیک آموزش ببیند. فضاها را کاملاً درک و لمس کند. با حرکت پیاده در فضا ، بالا و پایین رفتن از شیب ها و پله ها ، پیچیدن در مسیرهای مختلف و درک تنگی و باز بودن فضا ، احساس گرما و سرما، خستگی ، رفتن و نشستن بر روی سکوی ورودی خانه ها، استراحت بر روی نیمکت پارک ، تکیه بر درخت و بالاخره با کفش پاره کردن می توان ، مسایل و مشکلات شهری و عابران پیاده را درک کرده و الا در پشت درهای بسته و به دور از واقعیت های زندگی شهری ، طراحی کردن همان می شود که متأسفانه تاکنون شده است.

امروز در دنیا بحث ادراک فضا و تشخیص مسیر حرکت برای نابینایان با استفاده از نوع خاص مصالح و نقش برجسته هایی در کف پیاده روها به مرحله ای از طراحی و اجرا رسیده است که به راحتی قابل لمس و درک بوده و آنان بدون کوچک ترین مشکلی و بدون کمک دیگران به مقصد مورد نظر می رسند؛ و در تغییر برجستگی ها موجبات هدایت آنها فراهم می شود. در حالی که ما متأسفانه هنوز نتوانسته ایم حتی در تئوری به زبان مشترکی بین متخصصین مختلف مدیریت شهری برسیم و در عمل و اجرا نیز وضع بدتر از آن است.

منبع : نشریه خوب اندیش

برای دانلود کلیک نمائید نکته بسیار مهم در مورد دانلود فایل: اگر لینک دانلود بالا با dl شروع شد، لطفا برای دانلود فایل به جای http از https استفاده نمائید.
برچسبها
مطالب مرتبط

دیدگاهی بنویسید.

بهتر است دیدگاه شما در ارتباط با همین مطلب باشد.

0