بازار اراک مرکزی

بازار اراک که تلفیقی از معماری سنتی و مدرن است، در مرکز شهر اراک قرار دارد و با ۲ ورودى شمالى و جنوبى و ۸ گذر شرقى و غربى به محیط پیرامون خود متصل است.

این بازار تاریخی که حدود ۱۴ هکتار مساحت دارد، بیش از ۲ قرن پیش همزمان با شکل‌گیرى شهر سلطان آباد (اراک کنونى) از سوى یوسف خان گرجى در دوران فتحعلى شاه قاجار ساخته شد.

معمارى این بازار برگرفته از سبک معمارى دوره قاجار و داراى طاق‌هاى گنبدى شکل آجرنماست که به صورت ضربدرى ساخته شده است.

بازار اراک از مصالحی چون سنگ، آجر و چوب که با استفاده از ملات گچ، خاک، آهک و نیز صفحاتى که از ورق‌هاى منجمد شده سرب و مس به هم متصل شده‌اند، ساخته شده است.

این بازار با داشتن امکانات رفاهى، مسجد، حمام، مدرسه، آب انبار و شبکه فاضلاب در برخى محل‌ها از پیشرفته‌ترین اصول معمارى و شهرسازى زمان قاجار بهره‌مند شده است.

بازار اراک دارای ۵۰۰ باب مغازه، ۲۰ سراچه و تیمچه، مسجد، حمام، آب انبار، مدرسه تاریخى سپهدارى (حوزه علمیه امام خمینى(ره)) است.

از نماى پشت بام، گنبدهاى ممتد در ۲ ردیف شمالى – جنوبى و غربى – شرقى قابل مشاهده است. گنبد چهارسوق بلندترین و عظیم‌ترین گنبد این بام است.

در مرکز هر گنبد دریچه‌اى تعبیه شده که کار نورپردازى و تهویه هواى هر سرا را انجام مى‌دهد. بهره گیرى از شیوه هاى خاص معمارى موجب شده که در فضاى این بازار در زمستان هوای گرم و در تابستان هوایى خنک و مطبوع جریان یابد.

زیباترین و مهم‌ترین سراى بازار اراک که همچنان ساختار اولیه خود را دارد، سراى کاشانى است که به بازار فرش اختصاص یافته است.

سراى مهر نیز به بازارچه صنایع دستى اختصاص دارد. در کنار بازار مسجد و مدرسه سپهدار، یکى از زیبا ترین مساجد اراک قرار دارد.

بازار اراک در سال ۱۳۵۵ و با شماره ۱۲۸۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.