کرج شهری در حصار زندان‌ها

وجود این زندا‌ن‌ها سبب بروز مشکلات فراوان برای ساکنان این کلانشهر خصوصا ساکنان مناطق همجوار شده است و استقرار خانواده زندانیان در مناطق نزدیک به زندان که باهدف دسترسی آنها به بستگان زندانی‌شان صورت می گیرد حاشیه نشینی، بیکاری، افزایش جرایم خرد و هزاران مشکل دیگر را در کرج به دنبال داشته است.

خانواده‌های این زندانیان برای نزدیکی به این مکان گاه از دورترین نقاط ایران به کرج مهاجرت می‌کنند و از آنجایی که بیشتر آنها از وضعیت اقتصادی مناسبی برخوردار نیستند در حاشیه این شهر ساکن می‌شوند واین حاشیه‌نشینی به مرور افزایش جمعیت، تغییر هویت فرهنگی و بافت اصلی این حواشی را به دنبال داشته است.

از دیگر عواقب وجود زندان‌های متعدد در کرج می‌توان به افزایش نابسامانی‌های اجتماعی در این شهر اشاره کرد چراکه بدون شک خانواده‌های این زندانیان بارهای سنگینی بر دوش شهر محسوب می‌شوند که چاره‌ای جز تحمل آن‌ها نیست اما به نظر می‌رسد ادامه این وضعیت شهر کرج را دچار معضلات بغرنج کند به نحوی که هم اکنون نیز کرج به عنوان یکی از شهرهای جرم خیز کشور محسوب می‌شود و روزی نیست که خبری از حوادث متعدد آن در کشور منتشر نشود.

خانواده‌های زندانیان از لحاظ اقتصادی بسیار آسیب‌پذیر هستند و بی‌توجهی به آنان زمینه بسیاری از معضلات از جمله فقر و اعتیاد را فراهم می‌کند اگرچه متاسفانه به وضعیت این‌ خانواده‌ها در برنامه‌ریزی‌های شهری آن طور که شایسته است توجه نشده وعلاوه بر این اکثر خانواده‌های زندانیان از لحاظ جنبه‌های آموزشی دچار کاستی‌هایی هستند که این فقر آموزشی باعث افزایش مشکلات آنان می‌شود بدیهی است اگر به دنبال ایجاد جامعه‌ای سالم هستیم باید در برنامه‌ریزی‌های خود به این مشکلات توجه کنیم و برای حل آنان از هیچ نکته‌ای غافل نشویم. بر اساس بررسی‌های انجام شده به نظر می‌رسد خروج زندان‌ها از محدوده شهری کرج مناسب‌ترین راه برای کاهش بخش زیادی از مشکلات فرهنگی و اجتماعی این شهر است.

عضو شورای شهر کرج با اشاره به معضلات وجود چهار زندان بزرگ در کرج گفت: متاسفانه تعداد زندان‌ها در این شهر بسیار زیاد است و این زندان‌ها هیچ تناسبی با شرایط و موقعیت کرج ندارند، صرف نظر از این ناهمگونی، وجود این زندان ها مشکلات بسیاری برای شهروندان، به خصوص ساکنان محلات نزدیک به زندان‌ها به وجود آورده است.

داود وحیدی افزود: حل این معضل به اراده‌ای فراتر از اراده شورای شهر و حتی اراده استانی نیازمند است و همه مسئولان باید در این زمینه با یکدیگر همکاری کنند البته در شورای سوم گام‌های مثبتی در این زمینه برداشته شد، به عنوان مثال شورای شهر توانست کاربری بخش عظیمی از زمین‌های این زندان‌ها را به فضای سبز تبدیل کند تا اگر روزی با مسئولان قضایی به نتیجه رسیدیم بتوانیم از این زمین‌ها به عنوان فضای سبز استفاده کنیم.

این مسئول تصریح کرد: همچنین درباره تغییر کاربری زندان کچویی با مسئولان زندان و مسئولان دانشگاه پیام نور جلسات متعددی برگزار شد تا در صورت توافق طرفین فضای زندان به دانشگاه تبدیل شود ولی متاسفانه در انتهای جلسات علی‌رغم آمادگی ما طرفین به توافق نرسیدند.

رییس کمیسیون فرهنگی شورای شهر کرج نیز در این رابطه اظهار کرد: البته موضوع انتقال زندانیان به مناطق دیگر مهم‌ترین مانع برای رسیدن به اهداف ما محسوب می‌شود چراکه مسئولان تاکنون مکان مناسبی جهت انتقال زندانیان پیدا نکرده‌اند و در صورت حل این مشکل شورای شهر، استانداری و همه نمایندگان مجلس تلاش خود را برای حل معضل زندان‌های کرج به‌کار خواهند گرفت.
مسلم عبداللهی، استاد دانشگاه پیام نور کرج نیز در ارتباط با موضوع انتقال زندان از کرج به شهرهای دیگر گفت: ۱۴ سال است که شورای شهر پیگیر انتقال زندانها است، اما این مشکل بحثی کلی در کشور است. وی اظهار کرد: جایگزین شدن زندان‌ها راهکاری است که از مدت‌ها پیش مطرح شده و با همکاری استانداری، فرمانداری و شوراها حل می‌شود.

عبداللهی خاطرنشان کرد: همه باید برای خروج زندان‌ها از کرج همکاری کنند واگر صرفا هدفمان خروج زندان‌ها از کرج و جایگزین شدن در شهرهای دیگر باشد، این رفتار به معنای قومیت‌گرایی است، چون هر جای دیگری که منتقل شوند مشکلاتشان را هم همراه خود می‌برند. وی در پایان تصریح کرد: مسئولان ارشد کشوری باید بودجه‌ای برای خروج و جایگزین شدن زندان‌ها تصویب و در این زمینه اقدام کنند.

معاون قضایی رییس کل دادگستری البرز نیز با اشاره به برخی مشکلات وجود چهار زندان بزرگ در کرج گفت: بدون شک تمام افرادی که در زندان‌های این شهر نگهداری می‌شوند بومی کرج و یا استان البرز نیستند.

حجت الاسلام محمدعلی آذریان ادامه داد: بخش قابل توجهی از پرونده‌های جرایمی که در دادگستری البرز رسیدگی و برای آن‌ها حکم صادر می‌شود مربوط به افرادی است که از سایر استان‌ها به کرج مهاجرت کرده و در این شهر مرتکب جرم شده‌اند. وی اظهار کرد: بخش دیگری از زندانیان کرج نیز از سایر زندان‌های کشور به این شهر منتقل می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این از آنجایی که البرز شاهراه ارتباطی سایر استان‌ها است برخی از مجرمان سایر استان‌ها به ویژه در زمینه مواد مخدر در این استان دستگیر و پرونده آنان در دادگستری این استان تشکیل می‌شود. وی افزود: بر این اساس این مجرمان باید دوران محکومیت خود را در یکی از چهار زندان کرج سپری کنند که این امر مشکلات زیادی را برای کرج ایجاد می‌کند.

آذریان ادامه داد: بدون شک خانواده‌های این زندانیان برای ملاقات با زندانی خود ناچار به رفت و آمد در کرج هستند که این امر علاوه بر افزایش تعداد مهاجران ناخودآگاه باعث افزایش وقوع جرم نیز می‌شود.

معاون قضایی رییس کل دادگستری استان البرز اظهار کرد: کرج خود به واسطه پذیرش اقوام مختلف به نحوی در زمینه هویت فرهنگی دچار مشکل است و مهاجرت خانواده زندانیان از سایر شهرها نیز این شکاف را دوچندان کرده است. وی گفت: بدون شک خانواده‌های این افراد نیازمند خدمات‌رسانی مناسب در زمینه اشتغال، مسکن و .. هستند که این امر هزینه زیادی را به شهر تحمیل می‌کند.

این مسئول اضافه کرد: کرج نباید بار استان‌های دیگر کشور را در زمینه نگهداری زندانیان به دوش بکشد. آذریان ادامه داد: به نظر می‌رسد انتقال این زندان‌ها به محدوده خارج از شهر و همچنین انتقال زندانیان بومی هر استان به زندان‌های استان خودشان می‌تواند بخشی از مشکلات کرج در این زمینه را حل کند.

فرماندار کرج نیز با تاکید بر مساله انتقال زندان‌ها به خارج از محدوده شهر کرج گفت: کرج به خاطر ویژگی‌های جمعیتی و قومیتی دچار مشکلات فرهنگی زیادی است که وجود این زندان‌ها نیز این مشکل را تشدید کرده است. مهدی ایران‌نژاد افزود: بدون شک انتقال زندان‌های کرج به خارج از شهر می‌تواند بخشی از گره فرهنگی این شهر را باز کند.

وی تصریح کرد: انتقال زندانیان سایر شهرها به شهرهای خود باعث می‌شود خدمات‌رسانی به شهروندان بومی کرج با سرعت و کیفیت بیشتری انجام شود و توسعه شهری با شتاب بیشتری صورت گیرد. این مسئول اظهار کرد: انتقال این زندان‌ها به خارج از شهر به تنهایی از عهده مسئولان کرج برنمی‌آید و نیازمند تعامل مسئولان سایر استان‌ها و در مرحله بالاتر مسئولان رده بالای کشوری است.

بدیهی است که نمی‌توان توقع داشت ظرف مدت زمان اندکی زندان‌هایی با این عظمت و این تعداد زندانی به نقطه دیگری منتقل شوند و این امر حداقل به سادگی ممکن نخواهد شد اما پیگیری و اجرای سیاست حبس‌زدایی قوه قضائیه، کنترل و نظارت زندانیان پس از آزادی از زندان، رسیدگی ویژه به خانواده‌های زندانیان در زمان تحمل کیفر و حتی ساخت اردوگاه‌ها یا شهرک‌هایی ویژه برای این قبیل خانواده‌ها می‌تواند در بهبود وضعیت اجتماعی شهرهایی مانند کرج موثر باشد.