یادداشت “مردم، قدرت و شهر”

یادداشت "مردم، قدرت و شهر"

مردم، کلمه­ ی آشناییست. بسیارشنیده­ ام. ولی هنگامی که دقیق تر بدان گوش فرامی­دهم، ذهنم را کمی قلقلک می­دهد. بسیاراززبان اشخاص مهم شنیده ام. پیچیدگی­اش دوچندان می­شود وقتی با کلمه ­ی دیگری به نام شهر درمی­ آمیزد. شهرراپیچیده ترین سیستم معرفی کرده­ اند وپیچیدگی اش هم بدلیل وجود مردمانیست که درآن سکنی گزیده اند. شهرراکه خوب نظاره کنید ازهم گسیختنش راخواهید دید.صدای پاره شدن تاروپودهایش راخواهید شنید. ولی این صدا وتصویر نه من ونه امثال مرا اثری نیست.دیگرنمی­خواهم خانواده ودوستانم به من افتخارکنند، می­خواهم شهرم مرا مایه افتخارخود بداند. می­خواهم نقش چرخ­دندگی خودرا به خوبی بازی کنم.حسم به من می­گویدکه سایرچرخ­دنده ها خسته اند وتوان چرخیدن راندارند. می­خواهم یک بار هم که شده، ما، باهم این جعبه دنده ­ی عظیم رابه راه بیندازیم، نمی­خواهیم چون گذشته درانتظار شوک های برقی­ای که ازبیرون برما تحمیل می­شدباشیم. ولی چگونه می­شود؟هریک ازما سازخودرا می­نوازد وبه سمتی می­چرخد، یکی به راست دیگری به چپ ویکی هم اصلا نمی­خواهد که بچرخد. انگارباید همان زور برق بالای سرمان باشد که همه­ ی مارابه خط کند وبگوید: " همگی به راست بچرخید."

بازهم می­گویم، چگونه می­شود؟ انگارعادت کرده ایم که یک قدرت بیرونی برای ما تعیین تکلیف کند. ولی مگرمی­شود که مابرای "آن­ها" تعیین تکلیف کنیم؟؟؟ قدرت رابایستی به دست آورد اگر آن­ها مارا صاحب قدرت کنند دراصل مارابرده­ ی خودساخته اند. بایستی بتوانیم حقوق خودراازشهرمطالبه کنیم. نبایستی اسیرچرب زبانی قدرت هاشویم وقدرت راباحقیقت اشتباه بگیریم.قدرت ها هیچ­گاه رو بازی نمی­کنند. بایستی شیوه ­ی بازی با"آن­ها­"را بیاموزیم.

همان­طورکه میشل فوکواشاره می­کند:"آن­جا که قدرت هست مقاومت نیزسربرمی­دارد."بنابراین یکی از نشانه های صاحب قدرت شدن، نیروهای مقاومتی­ است که  وارد می­شوند. آن­جا که مسئولین ویا حتی کارشناسان با حرفهای مردم مخالفت می­کنند واز خودمقاومت نشان می­دهند، همان جایی است که ازجانب مردم احساس خطرکرده ­اندواین همان نقطه شروع قدرتمندشدن مردم است.بایدبرای خود قدرت ایجادکنیم، هرچند اندک و دوباره تکراراین سوال: چگونه؟؟؟ این سوال چگونگی را به چرایی تغییر می­دهم.اینکه چرا نسبت به شهرمان بی تفاوت هستیم؟؟؟ چراعادت کرده ایم که به ماآگاهی دهند به­ جای اینکه خود، آگاهی یابیم؟؟؟ همه­ ی این­ها اززمانی آغاز شد که آن­ها خوب رابرای ما تعریف کردند،آن­ها ماراقانع کردندکه :"باید مردم رابه مرگ گرفت تا تب رابهترین سلامتی بدانند."

برای یک­بارهم که شده ماآن­چه راکه می­خواهیم وتعبیرمان از خوب بودن است رابرای آن­هاتعریف کنیم. بایستی قدرت تصمیم گیری خودرا بازیابیم. بایستی جایگاه خودرادراین نظام بوروکراتیک پیداکنیم، بایستی صاحبان قدرت، حق امضای مامردمان شهررا به رسمیت بشناسند. چراطرح­های شهری به امضای مسئولین وکارشناسان شهری وابسته باشد ولی به امضای ما مردم که دراین شهرزندگی می­کنیم وهوای آن رااستشمام می­کنیم، نیازی نباشد؟ باید درپی حق خود، مطالبه گرباشیم و قدرتمان را تا "حق وتوکردن"یک طرح افزایش دهیم.

پس از مرحله­ی تصمیم گیری، وارد مرحله اجرای آن می­شویم.که اگراهمیتش بیشتراز تصمیم گیری نباشدکمتراز آن هم نیست.

تصمیماتی که مردم می­گیرند تنها مساله اصلی نیست، نکته حائزاهمیت این می­باشد که درفرایند تصمیم سازی تااجرا، چه مقدار ازاین تصمیمات ومطالبه­ گری ها باقی می­ماند؟ وبادرنظرداشتن این­ پرسش که آیا این اندک تصمیمات باقی مانده، باوجود یک­سری شبکه های قدرت به مرحله اجرامی­رسد؟ فرضیه ­ای راکه می­توان برای جلوگیری ازبروز چنین حالتی ارایه داد این است که، مردم بایددر مطالبه­ ی خود ازشهر، حریص ترباشند.بایستی اگر ۶۰درصد نیاز دارند،۲۰۰ درصد مطالبه کنند،چراکه دراین بازی قدرت، چیزی بعید نیست که ۱۴۰درصد ازخواست ها وتصمیمات مردم زیر خواست های اقلیت های باقدرت له شود.

شهرمان راخوب خوب ببینیم،خوب خوب بشنویم، خوب خوب زیرپاهایمان و بادست هایمان لمس کنیم. بعداز شناخت، داده هایی که خود بدان ها رسیده­ ایم را کنارهم بگذاریم وآگاه باشیم که "آن­ها"مارااسیر بازی های قدرتشان نکنند، خودتصمیم بگیریم ولی حریص­تر ازآن­چه خواستار آنیم،باشیم،پس ازآن مطالبه­ گرخوبی باشیم، مداخله­کنیم­وبتوانیم "آن­ها" را حذف کنیم وشهرمان رااز قدرت­های اقلیت بازپس گیریم.

نویسنده:

عباس کیانی،دانشجوی کارشناسی شهرسازی