سازمان فضایی شهرهای اروپایی
گوران عرفانی / کارشناس ارشد معماری منظر
هدف اصلی در فرآیند انجام کار پژوهشی شناسایی سازمان فضایی شهر(سیستم شهر) بر اساس تفسیر صحیح عناصر منظرین (کالبدی) موجود بود که این مسئله خود تابعی از دو بعد مکان و زمان انجام کار است که در نهایت به دریافتی نسبی منتهی می گردد.
بر این اساس سوال اصلی که همواره در طول بازدید ها مطرح می شد این بود که سیستم یک شهر(سازمان فضایی) چگونه در منظر شهر و بلعکس متبلور می شود؟ آیا می توان اجزائی با هویت مستقل در سطح شهر یافت یا نه؟ از کنار هم قرارگیری این اجزاء و کل های کوچکتر به چه ساختاری می توان دست یافت؟ ارتباط ما بین اجزاء چگونه است؟ آیا ساختاری وجود دارد که اینها را به هم ربط دهد و یا شهر متشکل از کل های کوچکتر نیست؟
شهرهای ونیز، بارسلون، گرانادا، کردوبا، سویل، لیسبون، مادرید و تولودو از مابین شهر های مورد بازدید مورد تاکید بیشتری قرار گرفتند.
در جمع بندی کلی می توان عوامل موثر بر شکل گیری سازمان فضایی شهرهای مذکور را در پارامترهای ذیل دخیل دانست: بستر طبیعی، موقعیت جغرافیایی، روند تاریخی شکل گیری شهر،…
ونیز – Venice • عناصر سازمان دهنده شهر:
– کانال اصلی شهر – Ganal Grande- همراه با کانال های فرعی منشعب از آن ساختار شهر را تعریف می کنند.
– بستر جغرافیایی شکل گیری زون بندی محله ای(کل های کوچکتر) را برای شهر تعریف می کند.
– برجکها – Tower- در انتهای محور های دید معرف حوزه های خانوادگی در دوره های تاریخی مختلف بودند.
– کوچه های شهر عمود بر مسیر های آب تعریف می شوند …
بارسلون – Barcelona • عناصر سازمان دهنده شهر:
– هسته تاریخی کنار دریا و بندرگاه، دارای بافت کاملا ارگانیک (دوره اول – قبل از ۱۹۰۰)
– بافت شطرنجی اطراف هسته تاریخی که بیشتر مساحت شهر را تشکیل می دهد (دوره مدرنیزاسیون – بعد از ۱۹۰۰)
– بافت های نیمه شطرنجی در شمال شهر متصل به کوه های شمال شهر (دوره سوم – معاصر)
– محور های ترافیکی همانند Avinguda Diagonal
– …
مادرید – Madrid • عناصر سازمان دهنده شهر:
– هسته خطی شهر، محور شمالی – جنوبی، خیابان Castellana که عناصر شاخص شهری دراطراف آن شکل گرفتند.
– دروازه های شهر، Toledo Gate، Europe Gate، …( مادرید شهر دروازه ها)
– بافت شهری ترکیبی از بافت شطرنجی و ارگانیک
لیسبون – Lisbon
• عناصر سازمان دهنده شهر:
– هسته های تاریخی : هسته خطی تحت تاثیر دو تپه مجاور( خط القعر) در امتداد خیابان Avenida Liberdade و هسته Discoveries Zone در کنار ساحل Tejo و هسته مدرن Expo 98
– ساختار محله ای : متشکل از ۵۶ محله، همانند محله های Alfama، Santa Cruz ، …
– موقعیت جغرافیایی شهر : قرار گیری ما بین سه قاره اروپا، آفریقا و آمریکا در کنار اقیانوس اطلس
– عوامل طبیعی : رودخانه Tejo، هفت تپه داخل شهر، اقیانوس اطلس، شیب طبیعی در سطح شهر …
سویل – Seville
• عناصر سازمان دهنده شهر:
– عوامل طبیعی : دو شعبه رودخانه Rio Guadalquivirدر کنار پل های ارتباطی
– نظام محله بندی : محله هایی چون Santa Cruz، El Arenal ، La Macarena ، San Bernardo…
– هسته تاریخی شهر در کنار حوزه کاملا مدرن Expo 92 ( میان دو شعبه رود خانه شهر)
– موقعیت جغرافیای در کنار رودخانه متصل به اقیانوس، شهرک های اقماری شهر : مسیر های ارتباطی شهر
کردوبا – Cordoba
• عناصر سازمان دهنده شهر:
– دارای ساختار شهر اسلامی، مسجد جمعه در مرکز شهر، بازار (قیصریه) در اطراف مسجد، ترکیب مسجد با بافت اطراف
– بافت ارگانیک هسته تاریخی در کنار بافت شطرنجی اطراف آن
– عوامل طبیعی : رودخانه شهر Rio Guadalquivir در کنار محور مصنوع سبز اطراف هسته تاریخی
– حضور رنگ های گرم ، قرمز، کرم قهوه ای … رنگ های اندلسی
گرانادا – Granada
• عناصر سازمان دهنده شهر:
– دارای ساختار شهر اسلامی، بافت شطرنجی اطراف هسته تاریخی …، تسلط مجموعه حکومتی الحمراء بر شهر
– نظام محله ای : محله البایزین Albayzin ، San Anton، Realejo ، …
– عوامل طبیعی: رودخانه Rio Genil ، دو تپه شمالی شهر، شیب موجود در سطح شهر …
تولودو – Toledo • عناصر سازمان دهنده شهر:
– بافت ارگانیک داخل دیوارهای شهر در کنار بافت شطرنجی بیرون آن،
– عوامل طبیعی : رودخانه شهر Rio Tajo، تپه تاریخی شهر
– تسلط فضایی کتدرال شهر Cathedral، دیوار شهر و دروازه های ارتباطی و قلعه شهر ..
دیدگاهی بنویسید.
بهتر است دیدگاه شما در ارتباط با همین مطلب باشد.