اصول و معیارهای سامان‏دهی و ضوابط و مقررات سیمای شهری

اصول و معیارهای سامان‏دهی و ضوابط و مقررات سیمای شهری
شهرسازی
خانم دکتر راضیه رضازاده
آقای دکتر مصطفی بهزادفر

در مراحل اول و دوم طرح پژوهشی تدوین اصول و معیارهای سامان‏دهی سیمای شهری، نخست به طرح مباحث نظری و توضیح رویکرد پژوهش حاضر پرداخته شده و سپس با رویکرد انسانی-محیطی و استفاده از تکنیک‏های روانشناسی محیطی به شناسایی معانی و مفاهیم القایی سیمای شهری پرداخته شده است. مطالعات و بررسی‏های تفصیلی انجام‏شده در خصوص تاثیر کیفیت سیمای شهری در این بخش، گزارش شده است. چنانچه ملاحظه شد، نمونه‏های متعدد محیطی در مراحل مختلف کار مورد توجه قرار گرفته و از مشارکت گروه‏های همگن متعددی نیز جهت بررسی معانی و مفاهیم محیطی و ارزیابی محیطی بهره گرفته شده است. مطالعات روانشناسی ساختار ذهنی فردی، قابلیت‏ها و توان‏های تداعی معنا توسط محیط را شناسایی و مشخص نمود. این شناسایی عمدتاً با استفاده از تکنیک شبکه و با مشارکت بیش از ۶۰ پاسخ‏دهنده در دو گروه متخصص و غیر متخصص انجام شده است. نمونه‏های محیطی که به عنوان محرک در این آزمون‏ها مورد استفاده قرار گرفته است خود به دو دسته عناصر جداره‏ای سیمای شهر و عناصر نشانه‏ای سیمای شهر قابل تقسیم بوده‏اند. نتایج این آزمون وجود سطوح مختلف معنائی از معانی صریح تا معانی سمبلیک و نمادین را در سیمای‏ شهری نشان می‏دهد. هر چند تفاوت‏های قابل انتظار در میزان و نوع معانی و مفاهیم، هم با توجه به محرک‏های محیطی یا به عبارتی محیط ‏کالبدی و هم با توجه به دریافت کننده‏های محیطی یعنی پاسخ‏دهندگان، دیده شده ‏است که در جای خود مورد بحث قرار گرفته ‏است. این مطالعات نشان داد که جداره‏ها در مجموع از مطلوبیت کمتر، قدرت نشانه‏سازی کمتر و ارزش احساسی عمومی بالاتری نسبت به نشانه‏ها برخوردار بودند. در حالی که نشانه‏ها چشمگیرتر بوده و در سطح عملکردی و به لحاظ خوانایی و راه‏یابی در شهر حائز اهمیت هستند، جداره‏ها در ایجاد محیط کلان زمینه‏ساز بوده و کیفیت آنها در سطوح احساسی و تداعی معنایی نقش قوی‏تری ایفا می‏نمایند. از این ‏رو نه‏تنها بایستی در تلاش برای نشانه‏سازی و خوانایی گام برداشت، بلکه با ساماندهی جداره‏ها و پهنه‏های موثر بر سیمای جداره‏ها و پهنه‏های موثر بر سیمای جداره‏ها بر کیفیت کلان احساسی و معنایی محیط تاثیر مثبت نهاد. طبق این مطالعات که نتایج آن با مباحث نظری پایه نیز همسو بوده ‏است محیط در سطوح مختلفی بر ادراک و احساس استفاده‏کننده تاثیر‏گذار است. دسته‏بندی ابعاد مورد توجه افراد در ارتباط با محیط در بخش مطالعات روانشناسی ساختار ذهنی فردی بر اساس نظر کارشناسی تیم پژوهش و بر مبنای مباحث نظری طرح‏شده پیشین تدوین گردید. علاوه بر این دسته‏بندی معانی و مفاهیم محیطی تداعی‏شده که در قالب واژگان توسط پاسخ‏دهندگان مطرح شده بودند، به عنوان پرسش‏های پژوهش در فهرست صفت‏های دو قطبی قرار گرفتند. بدین ترتیب زمینه انجام آزمون افتراق معنایی بر اساس فهرست تدوین‏شده صفت‏های دوقطبی آماده شد. گروه‏های پاسخ‏دهنده چندی در آزمون شرکت نمودند که نتایج پاسخ‏های هر گروه به طور مستقل گزارش گردیده و در پایان گزارش نتایج هر آزمون جمع‏بندی شده و در خصوص تاثیر ویژگی‏های کالبدی بر نحوه ادراک و ارزیابی احساسی محیط مباحثی مطرح شده ‏است. سنجش معانی و مفاهیم حاضر و قابل دریافت در سیمای ‏شهری متناسب با کیفیت‏ کالبدی آن، موضوع مورد توجه در مرحله سوم (مرحله نهایی) مطالعات بوده ‏است. از این رو سیما و منظر ‏شهری قابل تجربه از طریق محور خیابان که زمینه اصلی تجربه بصری شهر و شکل‏گیری تصویر‏ذهنی از آن می‏باشد مورد تاکید قرار گرفت. مقایسه بین معانی و مفاهیم تداعی‏شده توسط انواع جداره و منظر خیابان نشان می‏دهد که در کیفیت‏های کالبدی گوناگون، قابلیت‏های مختلفی برای نیل به اهداف و در راستای انگیزش ادراک و احساس خاصی در استفاده‏کننده وجود دارد. مقایسه بین گروه‏های متخصص و غیر متخصص و شهروندان آشنا و ناآشنا با محیط‏های مورد بررسی نیز نشان می‏دهد، در حالی ‏که تاثیرات کیفیت‏های کالبدی گوناگون بر ادراک و احساس همسو است، این ادراک و احساس تحت تاثیر آشنایی و یا تخصص، از شدت و ضعف نسبی برخوردار می‏باشد.

برای دانلود کلیک نمائید نکته بسیار مهم در مورد دانلود فایل: اگر لینک دانلود بالا با dl شروع شد، لطفا برای دانلود فایل به جای http از https استفاده نمائید.
برچسبها
مطالب مرتبط

دیدگاهی بنویسید.

بهتر است دیدگاه شما در ارتباط با همین مطلب باشد.

  1. shima :
    ۱۶ اردیبهشت ۹۳

    متن پرمحتوایی بود.متشکروم. فقط چطور میتونم به متن کاملش دسترسی داشته باشم

    • Admin :
      ۱۶ اردیبهشت ۹۳

      کافیست در میان مقالات جستجو کنید.

  2. یاسمن عطائی :
    ۰۶ مهر ۹۸

    سلام وقتتون بخیر
    من متن کامل این مقاله و پیدا نکردم امکانش هست ارسال بفرمایید

0