پیاده رو؛ شاخصه شهر دموکراتیک

امروزه موضوع کیفیت زندگی شهری یکی از مهمترین مباحثی است که مدیریت شهری در کشورهای مختلف برای ارتقاء آن برنامه ریزی های گسترده ای را انجام می‌دهد و سعی می‌کند با تصمیم های درست شرایط خوبی را برای زندگی شهروندان ایجاد کند. شرایطی که همه ابعاد زندگی شهری و اجتماعی را در برمی گیرد. البته خیلی‌ها در کشورهای توسعه یافته از سالیان دور در این رابطه اقداماتی را انجام داده اند و امروزه از نظر کیفیت زندگی شهری وضعیت بسیار خوبی دارند که اگر آنها را استثنا کنیم، می بینیم هنوز کیفیت زندگی در بسیاری از شهرهای دنیا پایین است و عوامل مختلفی زندگی شهروندان را تحت تاثیر سوء قرار می دهد که آلودگی هوا یکی از آنهاست.

بنابراین باید استانداردهای تعریف شده در کیفیت زندگی شهری را رعایت کرده و ارتقاء داد و شهردارانی که در این رابطه برنامه مشخص و علمی نداشته باشند به مشکلات اساسی بر می خورند. مشکلاتی که با کمترین تاخیر زمانی دامنه وسیع تری پیدا می‌کنند و می‌توانند هزینه‌ها را برای رفع مشکل چندین برابر افزایش دهند؛ چرا که امروزه زندگی شهرنشینی شکل جدیدی پیدا کرده و پیچیدگی های خاص خود را دارد و مسئله فقط تامین برخی نیازمندی های شهروندان نیست.

دیگر مثل گذشته صرفا ایجاد یک خیابان برای تردد شهروندان مهم نیست و مسئله این نیست که ما خیابانی را در نقطه‌ای از شهر طراحی کنیم. موضوعی که امروزه در ایجاد همین خیابان مطرح است این است که چگونه آن را بسازیم که مردم بیشترین تعاملات اجتماعی را داشته باشند و شهر از نظر انجام سفرها کمترین آسیب‌ها را ببیند.

دیگر مثل گذشته صرفا ایجاد یک خیابان برای تردد شهروندان مهم نیست و مسئله این نیست که ما خیابانی را در نقطه‌ای از شهر طراحی کنیم. موضوعی که امروزه در ایجاد همین خیابان مطرح است این است که چگونه آن را بسازیم که مردم بیشترین تعاملات اجتماعی را داشته باشند و شهر از نظر انجام سفرها کمترین آسیب‌ها را ببیند.

زمانی که من در سال ۱۹۹۸ شهردار بوگوتا شدم برنامه‌ام این بود که کاری کنم شهر برای کودکان و افراد سالمند و کسانی که برخی معلولیت های جسمی دارند و ترددشان در خیابان ها سخت است مناسب و دلپذیر باشد و افراد به راحتی در معابر تردد کنند و مانعی در رفت و آمدشان وجود نداشته باشد. به این خاطر اقداماتی را در پیاده روها انجام دادیم که در نهایت به تعامل بیشتر شهروندان انجامید.

باید توجه کرد که پیاده روها از نظر زیربنایی نقش مهمی را در شهر دارند و کیفیت بالای آنها می تواند تعاملات اجتماعی را گسترش دهد و یکی از مشخصه‌های شهر دموکراتیک هم داشتن پیاده روهای مناسب و با کیفیت است. در پیاده روها افراد فقیر و پولدار در شرایط برابر با هم مواجه می شوند و فاصله های طبقاتی کمرنگ تر می شود.

علاوه بر این یک پیاده روی مناسب شهروندان را ترغیب می‌کند که بخشی از سفرشان را در پیاده رو انجام دهند و این موضوع از نظر کاهش آلودگی های زیست محیطی اهمیت بسیاری دارد و شهری که هوای سالم تری دارد طبیعتا کیفیت زندگی در آن هم افزایش می‌یابد؛ ضمن این که از نظر روحی و روانی هم که به بعد اجتماعی کیفیت زندگی شهری مربوط می شود، تاثیرگذار است. فکر می کنم مدیران شهری بویژه در شهرهایی مثل تهران باید به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند و در یکی از گامهای ارتقاء کیفیت زندگی شهری پیاده روهای مناسبی را ایجاد کنند.