تفسیر مورفوتکتونیکی حوضه سولوکلو (خراسان شمالی) با استفاده از شاخص‌های ژئومورفولوژیکی

تفسیر مورفوتکتونیکی حوضه سولوکلو (خراسان شمالی) با استفاده از شاخص‌های ژئومورفولوژیکی

با شناسایی اثر فعالیت‌های تکتونیکی بر روی سیستم‌های رودخانه‌ای، به ارزش رودخانه‌ها در مطالعه فعالیت‌های تکتونیکی پی­برده شده‌است. مطالعه کانال‌های رودخانه‌ای و نهشته‌های جا‌به‌جا شده آن‌ها بوسیله گسلش زمان زمین‌لرزه، مقدار جابجایی توسط گسل، به همراه اطلاعات ویژه که در ارزیابی خطرات، زلزله آینده را آشکار می‌کند. منطقه مورد مطالعه در کپه‌داغ مرکزی (خراسان شمالی) و شمال غربی بجنورد قرار دارد. گسل‌های کپه‌داغ، عامل رویداد زمین‌لرزه‌های بزرگ تاریخی بوده‌اند و نشان‌دهندۀ خطر لرزه‌خیزی در منطقۀ پرجمعیت شمال شرق ایران می‌باشند. در این پژوهش برای بررسی مورفوتکتونیکی حوضۀ سولوکلو، برخی از شاخص‌های ژئومورفیک شامل فاکتور عدم تقارن حوضۀ زهکشی (AF)، فاکتور تقارن توپوگرافی معکوس (T)، طول- شیب رودخانه (SL)، منحنی هیپسومتری (Hc) و انتگرال هیپسومتری (Hi) محاسبه گردید. شکستگی‌های منطقۀ مورد مطالعه با استفاده از باندهای سبز، قرمز و مادون قرمز نزدیک مربوط به تصویر Aster استخراج گردید. هدف از این پژوهش شناسایی مناطق فعال تکتونیکی و پرخطر لرزه‌ای با استفاده از شاخص‌های ژئومورفولوژیکی می‌باشد. محاسبۀ شاخص‌های مختلف نشان‌دهندۀ فعالیت تکتونیکی در منطقۀ مورد مطالعه می‌باشد، کمترین فعالیت مربوط به قسمت شمالی و بیشترین فعالیت مربوط به قسمت جنوبی حوضۀ سولوکلو است. محاسبۀ شاخص‌های مختلف، نشان می‌دهد که مناسب‌ترین مکان برای ساختمان سازی و توسعۀ شهری، قسمت بالایی حوضه و نامناسب‌ترین منطقه برای شهر سازی قسمت انتهایی حوضه می‌باشد.

مورفوتکتونیک؛ حوضۀ زهکشی؛ شاخص‌های ژئومورفیک؛ خراسان شمالی

متن کامل مقاله