پایان نامه جامعه شناسی تأثیر شهرگرایی بر ایستارهای فرهنگی و اجتماعی ساکنان شهری مطالعه موردی کلانشهر تهران

اعظم پاک خصال
الزهرا(س)
کارشناسی ارشد
علوم اجتماعی و اقتصادی
دکتر سید یعقوب موسوی

چکیده
عنوان پ‍ژوهش حاضر « بررسی تأثیر شهرگرایی بر ایستارهای  اجتماعی-فرهنگی شهروندان شهر تهران» می‌باشد.شهرگرایی به کیفیت متمایز اجتماع انسانی،یک شیوه‌ی اختصاصی زیست یا شیوه‌ی زندگی که ویژگی شهر است اشاره می‌کند.شهرگرایی برخلاف شهرنشینی یک فرایند رشد شهری نیست بلکه مرحله‌ی نهایی و نتیجه‌ی شهرنشینی محسوب می‌شود.شهرگرایی با تأکید برتئوری لوئیس ورث و نظریه‌‌های مکتب شیکاگو مورد مطالعه قرار گرفته است و شاخصهای ایستارهای فرهنگی اجتماعی در این پژوهش ازخودبیگانگی، عقلانی شدن کنش فردی،کاهش انسجام اجتماعی، کاهش پیوند عاطفی وافزایش فرد گرایی با تأکید بر نظریه‌های جامعه‌شناسانی چون وبر، مارکس، زیمل، و نظریه پردازان مکتب شیکاگو در نظر گرفته شده است. افزون بر این، متغیرهای زمینه‌ای تاثیرگذار بر نگرشها و ایستارهای اجتماعی-فرهنگی، مانند: سن، جنس، تحصیلات و وضعیت تأهل، نیز مورد بررسی قرارگرفته است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می‌باشد. حجم نمونه ۳۹۰ نفراز افراد(اعم از مرد و زن) ۶۰-۲۰ ساله‌ی ساکن در پنج منطقه‌ی تهران است که نمونه‌ها بصورت تصادفی با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده¬اند. در این پژوهش، چند فرضیه مطرح شده است. بر اساس فرضیه‌ی کلی ۱- بین شهرگرایی و از خودبیگانگی فرد از محیط شهری رابطه‌ی معناداری وجود دارد. ۲- بین میزان شهرگرایی و کاهش پیوند عاطفی شهروندان رابطه‌ی معنا داری وجود دارد ۳- بین میزان شهرگرایی و کاهش انسجام اجتماعی شهروندان رابطه‌ی معناداری وجود دارد. ۴- بین میزان شهرگرایی و افزایش کنش عقلانی شهروندان رابطه‌ی معناداری وجود دارد. ۵- بین میزان شهرگرایی و افزایش فردگرایی شهروندان رابطه‌ی معناداری وجود دارد. جهت تبیین، این پنج فرضیه مورد آزمون قرار گرفته‌اند.
 یافته¬های پژوهش بر حسب محاسبه‌ی ضریب همبستگی پیرسون مبین وجود رابطه‌ی معنادار بین شهرگرایی و عقلانی شدن کنش فردی ، کاهش انسجام اجتماعی و افزایش فردگرایی است. ولی بین شهرگرایی و از خودبیگانگی فردی و کاهش پیوند عاطفی رابطه معنی دار نبود.
کلید واژه : شهرگرایی، ایستار، ازخودبیگانگی، عقلانیت، کاهش انسجام اجتماعی، فردگرایی