اصول بافت شهرهای سنتی ایران

معماری سنتی ایران دارای پشتوانه های قوی و پر بار از جنبه های گوناگون هنر و فرهنگ ایرانی است . ارزیابی این ویژگی ها می تواند در خدمت برنامه ریزی طراحی و مردمی کردن محیط زندگی امروز قرار گیرد . مفهوم غربی پیشرفت عبارت است از توسعه یک بعدی تکنولوژی به همراه فراوانی مادی ولی در ایران توسعه جامعه در ابعد مادی و معنوی باید طوری تامین گردد که ابعاد مادی در خدمت ابعاد معنوی قرار گیرد . بدون شک پیشرفت تکنولوژی نوعی ضرورت است اما نباید ارزش های فرهنگی ما را دست خوش مخاطره نماید .

شهر نمی تواند در هر یک از ادوار تاریخ تجهیزات و تاسیسات خاص خود را تکمیل و فضای کالبدی به وجود نیاورده باشد .

انسان ها با تاثیر پذیری از ویژگی های جغرافیایی ، اقلیمی و استراتژیک شهر را در بستر طبیعی جایگزین می کردند و سپس متناسب با سنن اجتماعی و فرهنگی و با اتکا به تجارب ملی محلی بافت شهری را به وجود می آوردند . امروزه نقشه شطرنجی شهرهایمان ، محلات و شبکه ارتباطی را به بی هویتی خاصی کشانده و یکنواختی شدید فضاها را بی روح و جهت یابی را مشکل کرده است .

متخصصان امر برای حل مشکل راه بندان محورها به دستاوردهایی رسیده اند که ما قرن ها آن را داشته ایم : سلسله مراتب در شبکه راه ها این سلسله مراتب را می توان به شکل زیر تقسیم نمود :

خانه : سلول تشکیل دهنده ی شهر. هم بخش بیرونی و هم اندرونی یک واحد مسکونی در رابطه اش با بخش خدمات دارای چنین خصوصیاتی است . ارتباط این دو فضا با فضای خارج از طریق هشتی بر قرار می گردد .

هشتی : فضاهای کوچک و مسقفی که درب کوچه را با یک یا دو انحنا به فضای داخل خانه متصل می کرده است . به عنوان یک فضای مشترک پاسخ گوی نیازهای ارتباطی بوده ، محرمیت نیز محفوظ می ماند .

بن بست : رابطه تعدادی از واحدهای مسکونی از طریق هشتی ها به معابر عمومی تر بود و در آن روابط همسایگی تا حد معاشرت های نزدیک تقویت می شد .

کوچه و گذر : دهانه بن بست ها به کوچه گشوده می شده در محل برخورد چند کوچه میدانچه هایی به وجود می آمد که گذر نامیده می شد .

راسته محله : هر محله دارای تعدادی محور ارتباطی بود . در محل تقاطع راسته ها فضایی شکل می گرفت که به مرکز محله مرسوم بود .

راسته بازار : عمومی ترین محورهای ارتباطی در بافت سنتی که ترافیک عبوری شهر با استفاده از این محور صورت می گرفت .

ملاحظه ی شبکه های ارتباطی در چند شهر نشان می دهد که سلسله مراتب در آن رعایت شده و در زمان خود عملکردی روان داشته . در حال حاضر این بافت ها در حال اضمحلال است.

منبع:

مقالاتی در باب مفاهیم معماری و طراحی شهری؛ دکتر جهانشاه پاکزادشهرسازی آنلاین

برای دانلود کلیک نمائید نکته بسیار مهم در مورد دانلود فایل: اگر لینک دانلود بالا با dl شروع شد، لطفا برای دانلود فایل به جای http از https استفاده نمائید.
برچسبها
مطالب مرتبط

دیدگاهی بنویسید.

بهتر است دیدگاه شما در ارتباط با همین مطلب باشد.

0