ساخت‌وسازهای مشهد ضددین است

امام جمعه مشهد مقدس در دیدار با رئیس دفتر معماری حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، طرح معماری اسلامی و انقلابی را موضوعی مطرح شده از سوی رهبر معظم انقلاب دانست و گفت: ویژگی مقام معظم رهبری جامعیت و نبوغ ایشان است و از لحاظ جامعیت کسی را به نبوغ ایشان نداریم.

عضو مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر این‌که انقلاب برای احیای دین و ارزش‌های دینی و دگرگون‌سازی فرهنگی بود، گفت: دین دارای ارزش‌هایی است که این ارزش‌ها هنگامی که در حوزه‌ای وارد شود اقتضائاتی پیدا می‌کند و اگر کسی بخواهد در عرصه معماری و یا شهرسازی از منظر دین وارد شود، باید متوجه این اقتضائات باشد و آن را فهم کند.

وی ادامه داد: اگر متخصصین در عرصه معماری، چه در معماری مسکن و چه شهرسازی اگر اقتضائات دین و ارزش‌های آن را برای محیط زندگی و سکنی در نظر بگیرند، در آن صورت می‌توان یک معماری انقلابی یا اسلامی را طراحی کرد.

آیت الله علم‌الهدی با بیان این که اصل اولیه دینی و فطری در خانواده، حفظ «عفت» است، گفت: باید به دنبال اقتضائات و ارزش‌های دینی باشیم. برای همین وقتی قرار است ساختمانی ساخته شود باید بر پایه این اصل بنا شود. شیوه‌های ساخت مسکن و آپارتمان‌سازی اکنون ما، با توجه به شرایطی که در ساخت دارند، ضد معماری اسلامی است.

نماینده مجلس خبرگان رهبری معماری کلان‌ شهرها و به خصوص معماری و ساخت‌وسازها در شهر مشهد را ضددینی و ضدانقلابی خواند و گفت: متاسفانه عنوان پایتخت معنوی برای شهر مقدس مشهد، تنها در لفظ و عنوان مانده است، و معماری و زندگی در این شهر نشان‌دهنده و بیان کننده این عنوان و هویت دینی و رضوی آن نیست و ساخت‌ و ساز‌ها در مشهد کل هویت شهر را بر هم زده است.

آیت الله علم‌الهدی افزود: با این روند شهر مشهد «کیشی» خواهد شد که در وسط آن یک گنبد طلا قرار گرفته است. با این ساخت و ساز‌هایی که در شهر و اطراف حرم مطهر ساخته شده است به غیر از خیابان امام رضا(ع) از هیچ‌کجا امکان مشاهده گنبد امام رضا(ع) به طور کامل وجود ندارد. در حالی که مرحوم شیخ بهایی طوری گل‌دسته‌ها را ساخته بود که از هر طرف که می‌دیدید دو گل‌دسته در دو طرف و گنبد را در وسط مشاهده می‌کردید.

وی افزود؛ متاسفانه در حال حاضر هویت شهر از دست رفته است و شهر، شهر امام رضا(ع) نیست و خصوصاً ساختمان‌ها، مراکز تجاری و فروشگا‌ه‌هایی که در اطراف حرم مطهر ساخته شده ارتباطی با هویت شهری مثل مشهد ندارد.

در بخش دیگری از این جلسه رئیس دفتر معماری حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، با بیان توضیحاتی درباره‌ی معماری اسلامی و فعالیت‌هایی که در این زمینه صورت گرفته، گفت: در حوزه هنری سعی کرده‌ایم به دنبال نگاهی به عنوان «سبک معماری اسلامی» باشیم. متاسفانه در چند سال اخیر یکی از زمینه‌های که در آن کار جدی صورت نگرفت و بارها هم مقام معظم رهبری به آن اشارات صریح داشتند معماری بود.

دکتر محمدخانی ادامه داد: در حال حاضر طبق فرمایشات مقام معظم رهبری نیاز به نوعی معماری داریم که در راستای اهداف انقلاب اسلامی باشد و هماهنگ با انقلاب باشد. وقتی این مسئله در شورای فرهنگی دفتر رهبری عنوان شد، تکلیفی بر عهده حوزه هنری گذاشته شد مبنی بر ایجاد فضایی برای ایجاد سبک معماری انقلاب اسلامی و این‌طور شد که بنیاد معماری انقلاب اسلامی ایجاد و هدف اصلی بنیاد هم پیگیری منویات رهبری در حوزه معماری قرار گرفت.

وی افزود: اولین فعالیتی که انجام شد گردآوری فرمایشات رهبری در این حوزه بود که به زودی کتاب آن منتشر خواهد شد و بعد هم برگزاری همایش ملی «آینده معماری ایران اسلامی» است که در آن استراژی‌های آینده معماری کشور به کمک اساتید و دستگاه‌های معماری سراسر کشور بررسی خواهد شد و البته جلسات سیاست‌گذاری مربوط به همایش را با حضور مقام معظم رهبری برگزار خواهد. همچنین طبق تعریفی از جانب دفتر رهبری صورت گرفته، اولین دیدار معماران با مقام معظم رهبری پیرامون این موضوع تخصصی را بعد از این همایش خواهیم داشت.

رئیس بنیاد معماری انقلاب اسلامی درباره‌ی دیگر فعالیت‌های صورت گرفته، گفت: یکسری‌ کارهایی انجام شده مانند قراردادی با شهرداری مشهد در مورد تدوین سند جامع الگوی معماری اسلامی شهر مشهد مبتنی بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که مورد نظر مقام معظم رهبری می‌باشد. موضوع دیگری که مدت‌ها پیش مطرح شده است مسئله الگوی پیشرفت در حوزه مدیریت شهری است که پیگیری‌هایی هم در این مورد انجام شده است.

وی درباره شکل‌گیری پایگاهی به عنوان «هنر اسلامی» اظهار داشت: مسئله دیگر این است که در کشورمان پایگاهی برای هنر اسلامی نداریم و این همیشه آرزوی حوزه هنری بوده است. طبق بررسی که انجام شد فضایی در مشهد شناسایی شد و به این نتیجه رسیدیم مشهد ظرفیت چنین جریانی را دارد که اسم آن را «آسمانه‌ هنر اسلامی» گذاشته‌ایم. که یک پروژه فراملی است، مجموعه‌ای که در کشورهای اطراف نیز وجود ندارد.

وی ادامه داد: در حال حاضر هم طبق بررسی‌هایی که انجام شده اولین جایی که فکر کردیم می‌توان در آن حضور داشت و کمک گرفت شهر مقدس مشهد است. پایگاه جهان تشیع از منظر کشور عزیزمان مشهد است و نگاه معنوی که در این وجود دارد در هیچ‌کدام از شهرهای کشورمان نیست. فکر می‌کنم اگر بخواهیم معماری را با مسئله دین هماهنگ کنیم هیج کجا بهتر از مشهد نیست. در مورد این جریان با مسئولین شهر رایزنی‌هایی انجام شد که پیگیر آن هستیم.

دکتر محمدخانی؛ رئیس بنیاد معماری انقلاب اسلامی و رئیس دفتر معماری حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، محمد ملک‌ثابت؛ مدیر کل دفتر حقوقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، سید جواد رفائی؛ رئیس حوزه هنری خراسان رضوی، ابراهیم زره‌ساز؛ معاون فرهنگی‌هنری حوزه هنری خراسان رضوی، محسن داوودآبادی؛ مسئول دفتر آموزش و پژوهش حوزه هنری خراسان رضوی و سردبیر ماهنامه فرهنگی‌هنری «تاک»، امیر بشیری مسئول روابط عمومی حوزه هنری خراسان رضوی و سجاد انتظاری کارشناس فرهنگی‌هنری حوزه هنری خراسان رضوی، حاضرین در این جلسه که شنبه دهم اسفندماه برگزار شد، بودند.