چالش های توسعه پایدار

مهمترین چالشهای توسعه پایدار عبارتند از :
۱٫ توجه به رشد پایدار
توسعه پایدار در نزد بسیاری از افراد به معنای رشد پایدار تلقی می­ شود (درحالی که رشد فقط به یک بعد از توسعه توجه دارد). البته این یک واقعیت است که رشد اقتصادی از طریق افزایش ثروت کل جامعه، توانایی کشور را برای کاهش فقر و حل سایر مسائل اجتماعی افزایش می­دهد، اما تاریخ جوامع مختلف نشان می­دهد که رشد اقتصادی موجب پیشرفت متوازنی در همه ابعاد توسعه نشده است (Sherman, 2000: 7)

۲٫ خطر رسیدن به آستانههای بحرانی در حوزههای مختلف
مهمترین این موارد عبارتند از:
۲-۱ افزایش جمعیت و مصرف منابع
از انقلاب صنعتی تاکنون جمعیت جهان ۹ برابر و برداشت سرانه آب ۳۶ برابر شده است.(http://www.nssd.net) پیش بینی شده است که در ۲۰ سال آینده دو میلیارد نفر به جمعیت جهان اضافه شود که ۹۵ درصد آن مربوط به کشورهای در حال توسعه است (۱۴OECD, 2001:)
۲-۲ فقر
بیش از یک میلیارد نفر در جهان در فقر مطلق به سر می­برند. در ایران از برنامه اول توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ( سال ۱۳۶۸ ه .ش. ) تا کنون درصد فقرای روستایی هرگز کمتر از ۲۲ درصد جمعیت کشور نشده است.
۲-۳ تهی شدن منابع
در کمتر از ۲۰۰ سال، کره زمین ۶ میلیون کیلومتر مربع از جنگل­های خود را از دست داده است. این رقم در ایران برای سه دهه ۱۳۷۰-۱۳۴۰ حدود ۶ میلیون هکتار است . براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ، میزان فرسایش خاک کشور در سال ۱۳۸۰ برابر ۵ میلیارد مترمکعب بود.
۲-۴ آلودگی
گزارش بین المللی در باره پسمانده ها و آلودگی ها نشان از فاجعه در بسیاری از سرزمین­ها دارد. همچنین یافته­های تحقیقاتی حاکی از افزایش آلودگی­های آب، هوا و خاک در بسیاری از نقاط جهان است.
۲-۵ تغییرات جهانی آب و هوا
گزارش­های بسیاری در زمینه افزایش گاز متان و غلظت دی اکسید کربن در اتمسفر و خسارت لایهازن وجود دارد.
۲-۶ بدهی
افزایش بدهی­های کشورهای کم درامد باعث شده است که از سال ۱۹۸۴ م. نو عی انتقال خالصسرمایه از کشورهای کم درآمد به کشورهای با درآمد بالا صورت گیرد. (http://www.nssd.net)
۲-۷ بیماری­های خطرناک
ایدز، مالاریا و دیگر بیماریها، مصیبت­های اساسی بویژه در کشورهای کم درآمد و در حال توسعه می­باشند.
۲-۸ بی­ثباتی سیاسی
بی­ثباتی سیاسی در اکثر کشورهای جهان سوم بسیار متداول است.
۲-۹ حاشیه­ای شدن
قدرت تکنولوژیک کشورهای پیشرفته و اقداماتی که آنها در حمایت نظام­های خود انجام می­دهند و مشکلات داخلی بسیاری از کشورهای در حال توسعه به طور روز افزونی این کشورها را در اقتصاد جهانی به حاشیه سوق می­دهد.

۳٫ ماهیت چند بعدی بسیاری از مسائل
مثل فقر، نابرابری و غیره که محتاج توجه و راه حل­های سیستمی و چند بخشی است.

۴٫ عدم تمرکز و جهانی شدن
محلی عمل کردن محتاج عدم تمرکز و پیوند با کشورهای مختلف مستلزم جهانی شدن است. یک چالش مهم برای توسعه پایدار این است که به کدام موضوعات در کدام سطح وبه چه صورت توجه شود. (UN, 2001: 11)

۵٫ شعار شدن توسعه پایدار
مسأله مهم این است که توسعه پایدار در معرض یک خطر جدی است و آن تبدیل شدن توسعه پایدار به کلیشه، تابلو و شعار است، بدون اینکه تلاش جدی برای تحقق هدف­های آن صورت بپذیرد.

۶٫ کمبود آگاهی ، تجربه و ظرفیت
این امر که یک مسأله مهم در کشورهای جهان سوم است.

۷. دشواری تأمین نیاز فعلی بدون کاهش توان نسلهای آینده

۸٫ مشکل تلفیق تصمیم­ها
یک مشکل عمده تلفیق موضوعات مختلف است: تلفیق اهداف بخش­های مختلف، تلفیق بر نامه­های کوتاه مدت و بلند مدت، تلفیق سطوح بین المللی تا محلی و تلفیق بین نیازهای نسل فعلی و نسلهای آتی.
غلبه بر این چالش­ها نیازمند توسل به مشارکت برای تداوم بحث­های عمومی، مذاکره بینگروههای ذینفع و ایجاد یک وفاق سیاسی است.

خانم مهندس ملاحت حقیقی