جان راسکین

نگاهی به زندگی‌‌نامه جان راسکین

• جان راسکین، دانشمند و منتقد اجتماعی هنری انگلیس، از معماران نادر جهان متولد ۸ فوریه ۱۸۱۸ در لندن  نقش اساسی در تحولات فرهنگی انگلیس.!
• گذراندن تحصیلات مقدماتی در خانه خویش سپس راهی دانشگاه آکسفورد
• آثار منتشر شده وی:

۱- نقاشان مدرن (۱۸۴۳) ۲- هفت مشعل معماری (۱۸۴۸) ۳- سنگ‌های ونیز (۱۸۵۵) ۴- مباحثی در معماری و نقاشی (۱۸۵۳)
۵- تاجگذاری زیتون‌های وحشی (۱۸۶۶) (کتابی در باب اقتصاد سیاسی مسائل اجتماعی) ۶- به سوی این آخرین (۱۸۶۲)
• راسکین در سال ۱۸۸۹ از مقام تدریس و نویسندگی کناره‌گیری کرد و در سال ۱۹۰۰ از این جهان رخت بست.
• آثار مکتوب وی: ۲۵۰ اثر جمع‌‌آوری شده توسط دو تن از دوستانش در سال ۱۹۱۲٫

نگاهی به اندیشه‌های راسکینþ

• اولین اقدام راسکین: نقد و فلسفه هنر (متأثر از: فلسفه اجتماعی)
• ریشه‌یابی منشأ افکار راسکین:
۱٫ شناخت دقیق شاهکارهای اروپایی نقاشی و معماری
۲٫ تأثیرات فراوان از تفکر پوژن‌ (فرهنگ‌گرا متعصب به سبک گوتیک)
• در تاریخ هر رشته‌ای که کنکاش کنید بالاخره نامی از راسکین خواهید یافت: او نسبت به سیاست، اقتصاد، هنر، جغرافیا، زمین‌شناسی و گیاه‌شناسی و… علاقه‌مند است.
• عقاید راسکین: بررسی تأثیر اصل اقتصادی و اجتماعی بر هنر- گرایش زیاد به طبیعت- خواهان کمترین دخالت در بناهای تاریخی برای اصلاح شهر نیازمند اصلاح فرهنگ شهریم- ایجاد شهرهای کوچک و متراکم شهر قرون وسطایی
• او معتقد است که انقلاب صنعتی، مردم را از فرهنگ مردمی خود دور کرده است و علت این امر را کار مداوم در کارخانجات می‌داند.
• راسکین متوجه از هم‌گسیختگی هنر است و اظهار می‌کند به جای جستجو در هنر باید در وضع اقتصادی و اجتماعی انگلستان و مورد سئوال بردن انقلاب صنعتی آن دوره.
• در حقیقت باید چهارچوب فکری وی را در قالب چهارچوب غالب زمانه یعنی تفکر رمانیستی (دنبال نظم موجود در طبیعت) ارزیابی کرد.
• راسکین از تنزل مقام انسان از یک آفرینشگر به یک ماشین تکرار کننده که دیگر فکر نمی‌کند بسیار اندهگین بود و یکی از دلایل ضدیت عجیب وی با صنعت را می‌توان در این موضوع جستجو کرد.
• از دیدگاه او هنر وسیله‌ی ارتقای زندگی روانی مردم- هنر: مانند یک فعالیت اخلاقی- انسانی.
• «گوتیک» (پذیرش بی‌چون و چرای قرون وسطی): آرمانی‌ترین شیوه ساختن و خواستار بازخوانی آن و پایه‌ریزی فرهنگ براساس سبک گوتیک متأثر شده از قرون وسطی
• «لاور» می‌نویسد: «دنیای مدرن، بیش از حد تصور راسکین مدیون است.
• در زمینه مرمت معماری: در تفکر راسکین توجه به سندیت بنا و سرنوشت آن و عدم دخالت و تغییر در آن و در عین حال تسلیم و سرسپردگی به طبیعت، مهمترین عناصر را تشکیل می‌دهند.

• انتقادات راسکین بر محصولات صنعتی زمان:

۱٫ نمایش ظاهری استخوان‌بندی حمال بنا در چیزی غیر از آن‌چه واقعاً هست.
۲٫ ظریف‌کاری و پوشاندن سطح خارجی بنا به منظور جلوه دادن آن‌ها با مواردی چند از آن چه که واقعاً با آن ساخته شده است و چسباندن تزئینات و کنده‌کاری‌ها بر روی آن‌ها.
۳٫ استفاده از تزئینات مختلفی که با ماشین ساخته شده‌اند.

þ نظریات راسکین در باب معماری و شهرسازی

۱٫ ستایش تنوع ۲٫ شهر، نمایش بسیار جذاب‌تر از منظره ۳٫ شهر مجموعه‌ای از واحدها نیست ۴٫ علیه تکرار ۵٫ له تنوع ۶٫ له بی‌تفاوتی
۷٫ الگوی خیابان‌های قرون وسطایی ۸٫ صاحبان حرفه ۹٫ شهر و اجتماع ۱۰٫ استقرار ۱۱٫ ارزش ویژگی ۱۲٫ گرایش

حاصل سخنþ

راسکین با سخنرانی‌ها و نقدهای خود در زمانی که جامعه صنعتی انگلیس در حال گذر از شیوه سنتی به صنعتی بود.
۱٫ باعث ایجاد مباحث فراوانی در شاخه‌های هنر و صنعت شد.
۲٫ منشأ اصلی جنبش‌های مختلف هنری در دهه‌های بعد
وضعی که جامعه ما پس از چندین دهه از ارائه نظریات راسکین به آن مبتلاست و به شدت نیازمند تجارب سایر جوامع که دوران تحول را سپری کرده‌اند تا اجتماع ایرانی کمتر آسیب ببیند.