لایحه برنامه پنج ساله شهرداری تهران(۱)

بخش اول: برنامه راهبردی شهر تهران
بخش دوم: برنامه راهبردی والزامات حوزه ستادی شهرداری
بخش سوم: برنامه های راهبردی مناطق ۲۲ گانه
بخش چهارم: عملیات اجرایی مناطق ۲۲ گانه
بخش پنجم: نظارت و ارزیابی
بخش ششم: جداول اهداف کمی و منابع مصارف

منبع: شهرداری تهران

بخش اول: برنامه راهبردی شهر تهران

مقدمه
کلیه اقدامات، برنامه ها، طرح ها و پروژه هایی که در سطح شهر تهران به اجرا در می آیند لازم است انطباق و هماهنگی کامل با سیاست های ملی و راهبردهای تحقق سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران داشته باشند. شورای اسلامی شهر تهران و نیز شهرداری تهران متعهد خواهند بود؛ طرح ها و لوایح قانونی لازم را به نحوی تهیه و جهت تصویب آن در مراجع قانونی ذیربط پیگیری کنند که اعمال سیاست ها و هرگونه اقدام اجرایی در سطح شهر تهران در چارچوب سند طرح جامع شهر تهران (مصوب ۱۵/۹/۸۶) شورای عالی معماری و شهرسازی ایران و الزامات آن و طرحهای تفصیلی مناطق ۲۲ گانه محقق گردد.

چشم انداز شهر تهران
۱)تهران؛ شهری با اصالت و هویت ایرانی – اسلامی (شهری که برای رشد و تعالی انسان و حیات طیبه، سامان می یابد)
۲) تهران؛ شهری دانش پایه، هوشمند و جهانی
۳) تهران؛ شهری سرسبز و زیبا، شاداب و سرزنده با فضاهای عمومی متنوع و گسترده
۴) تهران؛ شهری امن و مقاوم در برابر انواع آسیبها و مقاوم در برابر مخاطرات و سوانح
۵) تهران؛ شهری پایدار و منسجم با ساختاری مناسب برای سکونت، فعالیت و فراغت
۶) تهران؛ شهری روان با رفاه عمومی و زیرساختهای مناسب، همراه با تعدیل نابرابریها و تأمین عادلانه کلیه حقوق شهروندی
۷) تهران؛ کلانشهری با عملکردهای ملی و جهانی و با اقتصادی مدرن و مرکزیت امور فرهنگی – پژوهشی و سیاسی در سطح کشور، و حداقل یکی از سه شهر مهم و برتر منطقه آسیای جنوب غربی

اهداف کلی شهر تهران
۱) ارتقاء نقش های فراملی، ملی و منطقه ای شهر تهران با استفاده مناسب از ظرفیت ها و سرمایه های فیزیکی، اجتماعی، انسانی و مالی – اقتصادی شهر
۲) تعیین حریم مناسب و تثبیت حدود و مرز محدوده شهر تهران، ضمن حفظ یکپارچگی و با اعمال نظام مدیریت شهری واحد در محدوده و حریم شهر
۳) تثبیت سطوح اراضی مسکونی و هدایت میزان تراکم و استفاده مناسب از اراضی شهری به منظور گسترش فضاهای عمومی و کاربری های خدماتی برای حدود ۱/۹ میلیون نفر جمعیت در افق طرح
۴) رونق فعالیت و توسعه اقتصادی تهران با حفظ و پالایش پهنه های کنونی فعالیت و بهره وری مناسب از این فضاها برای ایجاد فرصت های شغلی جدید و تأمین اشتغال
۵) حفاظت از محیط زیست (به ویژه آب، هوا، صدا و منابع طبیعی) و ایمن سازی شهر در مقابل سوانح طبیعی و سایر مخاطرات و آسیب ها
۶) بهبود وضعیت شبکه های ارتباطی و نظام حمل و نقل با توسعه زیرساخت ها و سیستم حمل و نقل همگانی (به ویژه قطار شهری) و اعمال مدیریت تقاضای سفر
۷) بهبود و ارتقاء کیفیت محیط شهری و ساماندهی کالبدی آن، با پهنه بندی و تعیین محدوده های اعمال ضوابط و مقررات استفاده از اراضی و محدوده های نیازمند مداخله به ویژه بافت های فرسوده به منظور بهسازی، نوسازی و بازسازی
۸) ساماندهی سیما و منظر شهری با تأکید بر هویت معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی
۹) ارتقاء کیفیت زیست محیطی شهر تهران و حفاظت از میراث طبیعی، تاریخی شهر و توسعه فضاهای عمومی و گردشگری با اجرای طرح های موضعی و موضوعی برای عمران و توسعه شهری تهران

راهبردهای توسعه شهر تهران
۱) ساماندهی و صیانت از محدوده و جلوگیری از هرگونه گسترش شهر
۲) ساماندهی و صیانت از حریم پایتخت
۳) ارتقاء نقش و جایگاه شهر تهران در سطوح فراملی، ملی و منطق های
۴) توسعه اجتماعی و ساماندهی اسکان جمعیت
۵) توسعه اقتصادی و رونق فعالیت شهر تهران
۶) بهبود وضعیت شبکه های ارتباطی و نظام حمل و نقل و ترافیک
۷) حفاظت از محیط زیست
۸) ایمن سازی شهر تهران از سوانح طبیعی (زلزله، سیل و…)
۹) بهبود سیستم مدیریت بحران و ارتقاء کیفیت دفاع غیرعامل شهر تهران
۱۰) تأمین آب موردنیاز و توسعه و تجهیز شبکه و تأسیسات آب و فاضلاب تهران و ساماندهی حریم و بستر رودخانه ها و مسیل ها
۱۱) بهبود و ارتقاء وضعیت و ساماندهی کالبدی شهر تهران (سازمان فضایی شهر)
۱۲) ارتقاء کیفیت کارایی محیط شهری با پهنهبندی نحوه استفاده از اراضی و ساماندهی ساخت و ساز در انواع پهنه ها و کاربری ها
۱۳) احیاء و حفاظت فعال از میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی شهر تهران
۱۴) ساماندهی و ارتقاء هویت سیما و منظر شهری (طراحی شهری) تهران در جهت احیاء معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی
۱۵) توسعه فضاهای سبز، عمومی، تفرجگاهی و گردشگری
۱۶) تأمین نیازها و ساماندهی خدمات شهری تهران
۱۷) بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده شهر تهران

طرح های موضوعی شهر تهران
۱) ساماندهی و توسعه ساختمان های آموزشی (مدارس، پیش دبستانی ها و…)
۲) ساماندهی و ایجاد پردیس های دانشگاهی، پارک های فناوری، فضاها، بناها و مراکز آموزش عالی و مؤسسات پژوهشی – تحقیقاتی
۳) توسعه و ساماندهی مساجد، به عنوان کانون محلات و هسته سازمان فضائی و سلسله مراتبی توسعه شهری تهران
۴) ساماندهی و توسعه فضاهای فرهنگی
۵) ساماندهی و توسعه فضاها و اماکن ورزشی
۶) توسعه گردشگری و ساماندهی فضاهای تفریحی، تفرجگاهی و مراکز اقامت و پذیرائی (به ویژه هتلها)
۷) ساماندهی و احیاء مقبره ها و امامزاده ها
۸) ساماندهی شبکه و مراکز بهداشتی و درمانی و درمانگاه ها در مقیاس محله و منطقه
۹) ساماندهی و توسعه بیمارستان ها و ایجاد پردیس های آموزش پزشکی و درمانی
۱۰) ساماندهی پردیس های حکومتی (قوای سه گانه) در مقیاس ملی و استانی
۱۱) ساماندهی سفارتخانه ها و منازل سفیران کشورهای خارجی در تهران
۱۲) ساماندهی و توسعه مراکز و ساختمان های دولتی (حکومتی) در مقیاس شهری و منطقه ای
۱۳) ساماندهی و توسعه مراکز و ساختمان های عمومی (حکمرانی محلی و مدیریت شهری) در مقیاس شهری، منطقه ای، ناحیه ای و محلی (ساختمان های اداری – خدماتی شورا، شهرداری ها و شورایاری ها)
۱۴) طرح جامع سایت ها (محوطه ها) و پردیس های کاری و فعالیت های کلیه نهادها، سازمان های دولتی، مراکز آموزش عالی، ارگان ها و …
۱۵) طرح جامع سایت ها (محوطه ها)ی اماکن در اختیار نیروهای مسلح
۱۶) طرح جامع سایت ها (محوطه ها)ی مورد بهره برداری نیروهای انتظامی – اطلاعاتی و امنیتی
۱۷) ایجاد، توسعه و ساماندهی کمربند سبز محدوده شهر تهران
۱۸) طرح توسعه، ساماندهی پارک ها و فضاهای سبز شهری تهران در مقیاس های مختلف
۱۹) حفاظت و ساماندهی باغات و اراضی مزروعی شهر تهران
۲۰) توسعه و ساماندهی آرامستان های تهران
۲۱) طرح احیاء و ساماندهی آرامستان های محلی
۲۲) ساماندهی کانون ها و محورهای کار و فعالیت
۲۳) ساماندهی و توسعه مراکز عمده فروشی، توزیع مواد غذائی و میادین میوه و تره بار
۲۴) طرح ساماندهی استقرار مشاغل، فعالیت ها و انتقال مشاغل نامتجانس شهری
۲۵) ساماندهی استقرار صنایع و انتقال صنایع نامتجانس با کارکرد و عملکرد شهری
۲۶) مکانیابی، ساماندهی و تجهیز مراکز نمایشگاهی تهران
۲۷) ساماندهی اماکن و مراکز انتظامی شهر تهران در مقیاس های گوناگون
۲۸) طرح ساماندهی، انتقال و جابجائی و تغییر عملکرد اماکن و فضاهای در اختیار نیروهای مسلح
۲۹) حفاظت از بستر و حریم رودخانه ها، دریاچه ها و مسیل ها
۳۰) طرح کنترل سیلاب و جمع آوری آب های سطحی
۳۱) طرح توسعه و ایجاد شبکه های فاضلاب شهری
۳۲) احیاء و بهره برداری از قنوات و چشمه های شهر تهران
۳۳) طرح کنترل پساب های خروجی شهر تهران و استفاده مناسب (بهینه) از آن
۳۴) ساماندهی حوزه آبریز سدهای کرج، طالقان، لار و لتیان
۳۵) ساماندهی مدیریت پسماندهای جامد (مواد زائد و جامد شهری)
۳۶) جلوگیری از آلودگی های صوتی
۳۷) جلوگیری از آلودگی هوا
۳۸) جلوگیری از آلودگی پرتوهای غیر یون ساز
۳۹) امکان سنجی زیست محیطی برای اجرای پروژه های عمرانی و مجتمع های بزرگ ساختمانی و بزرگراه ها براساس استانداردهای زیست محیطی
۴۰) شناسایی دقیق گسل ها و پهنه های خطرپذیری زلزله در شهر تهران (تا مقیاس ۱:۲۰۰۰)
۴۱) شناسائی پهنه های خطرپذیری سیل در تهران (در مقیاس ۱:۲۰۰۰)
۴۲) پدافند غیرعامل شهر تهران
۴۳) مکانیابی و تجهیز مراکز و پهنه های مورد نیاز مدیریت بحران در هنگام سوانح
۴۴) ایجاد، توسعه و ساماندهی مراکز آتش نشانی، امداد و نجات
۴۵) شناسائی مراکز حساس، مهم و حیاتی شهر تهران
۴۶) ایمن سازی فضاهای عمومی و همگانی و شریان ها و پل های مهم و حیاتی شهر تهران
۴۷) بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان
۴۸) بهینه سازی مصرف سوخت در وسایل نقلیه
۴۹) ساماندهی مدیریت حمل و نقل شهری تهران و حومه
۵۰) ساماندهی و مناسب سازی شهر برای حرکت جانبازان و معلولین
۵۱) ساماندهی نظام حرکت پیاده و دوچرخه در شهر
۵۲) ساماندهی و مکانیابی و تدوین ضوابط و مقررات طراحی و توسعه پارکینگ های عمومی و طبقاتی
۵۳) ساماندهی خطوط ریلی بین شهری و ایستگاه های راه آهن
۵۴) برنامه راهبردی طراحی شهری و مدیریت منظر شهری تهران (تدوین استانداردها و چارچوب های طراحی شهری، سیما و منظر شهری و نحوه اجرای آنها)
۵۵) ساماندهی محورهای اصلی شهر (شمالی – جنوبی و شرقی – غربی)
۵۶) ساماندهی محورهای شریانی شاخص و راسته های تجاری
۵۷) ساماندهی محورها و شریان های جدید الاحداث، اصلاحی – تعریضی
۵۸) ساماندهی سیما و منظر شهری فضاهای همگانی، عمومی و میادین
۵۹) ساماندهی مبادی و محورهای ورودی و خروجی شهر
۶۰) استقرار مدیریت بصری یا منظر شهر تهران (با هدف ارتقاء هویت سیما و منظر شهری)
۶۱) استقرار مدیریت یکپارچه حریم پایتخت و نظارت بر تحولات آن
۶۲) تدقیق محدوده شهر و علامت گذاری آن
۶۳) ارتقاء فرهنگ و دانش شهر و شهروندان (مهندسی فرهنگی شهر)
۶۴) ساماندهی مشارکت شهروندان در اداره امور شهر با رویکرد محله محوری
۶۵) توسعه نظارت عامه بر کلیه فعالیت های شهری
۶۶) ساماندهی و تعادل بخشی ارزش افزوده اراضی شهری ناشی از توسعه و عمران شهر
۶۷) ساماندهی اسکان غیررسمی و توانمندسازی اقشار کم درآمد در تأمین مسکن مورد نیاز و ارتقاء جایگاه و اختیارات مدیریت شهری در این زمینه (طرح جامع مسکن شهر تهران)
۶۸) ساماندهی توسعه خدمات فناوری اطلاعات برای تسهیل خدمات رسانی به شهروندان و استقرار سیستم یکپارچه شهرسازی
۶۹) ساماندهی ساختار، سازمان و تشکیلات شهرداری تهران
۷۰) استقرار نظام هدایت و کنترل کیفیت بر ساخت و سازهای شهری
۷۱) طرح جامع درآمدهای پایدار شهرداری تهران
۷۲) استقرار نظام مدیریت منابع (مالی) و اصلاح ساختار درآمد – هزینه شهر
۷۳) اصلاح ارزش منطقه بندی املاک در پهنه های استفاده از اراضی
۷۴) طرح ساماندهی عوارض کاربری های تجاری و تجدیدنظر در نظام سرقفلی
۷۵) تهیه تراز مالی شهر تهران در اجرای طرح های جامع و تفصیلی جدید
۷۶) ساماندهی نظام حق انتقال توسعه
۷۷) امکان سنجی توسعه فضاهای زیرسطحی شهر تهران
۷۸) تدوین ضوابط ساخت و ساز ساختمان های بلندمرتبه شهر تهران در زیرپهنه های مصوب و مجاز

طرح های موضعی شهر تهران
۱) ساماندهی محور شهری انقلاب – دماوند (آزادی – انقلاب، انقلاب – امام حسین) و (محور دماوند)
۲) ساماندهی محور شمالی شهر (عرصه حدفاصل رسالت – همت)
۳) ساماندهی محور جنوبی شهر (عرصه حدفاصل شوش – بعثت)
۴) ساماندهی محور و پهنه مرکزی شهر دربند- ری (حدفاصل ولیعصر – شریعتی و امتداد آن به طرف جنوب)
۵) ساماندهی محور شهری درکه
۶) ساماندهی محور شهری دارآباد – بی بی شهربانو
۷) ساماندهی محور شهری فرحزاد
۸) ساماندهی مرکز تجریش (میدان، قدمگاه صالحیه)
۹) ایجاد مرکز رسانه ای – هنری تهران
۱۰) ایجاد مرکز اجتماعی – فرهنگی تهران (تپه های عباس آباد و مصلی)
۱۱) ساماندهی مرکز فعالیت نوین شهر تهران
۱۲) ساماندهی مرکز فعالیت تجاری – تاریخی (بازار تهران)
۱۳) ایجاد مرکز اقتصاد جهانی تهران
۱۴) ساماندهی مرکز شهرری با محوریت حرم عبدالعظیم حسنی (ع)
۱۵) ساماندهی مرکز ارتباطات جهانی (برج میلاد)
۱۶) ساماندهی مرکز خدماتی – تجاری حوزه غربی تهران (میدان آزادی)
۱۷) ایجاد مرکز خدماتی – تجاری حوزه شرقی تهران (فرودگاه دوشان تپه)
۱۸) ساماندهی مرکز خدمات شهری یافت آباد (مجتمع خدمات فرامنطقه ای)
۱۹) ساماندهی مرکز خدمات شهری میدان بسیج (مجتمع خدمات فرامنطقه ای)
۲۰) ساماندهی مرکز خدمات شهری کوهک (مجتمع خدمات فرامنطقه ای)
۲۱) ساماندهی مرکز خدمات شهری پونک (مجتمع خدمات فرامنطقه ای)
۲۲) ساماندهی مرکز خدماتی اقدسیه (مجتمع خدمات فرامنطقه ای)
۲۳) ساماندهی پهنه تاریخی تهران (تهران ناصری)
۲۴) ساماندهی پهنه تاریخی – زیارتی ری (حرم حضرت عبدالعظیم)
۲۵) ساماندهی پهنه تاریخی – تفرجی تجریش، دربند و مجموعه سعدآباد
۲۶) ساماندهی پهنه طبیعی – تاریخی بی بی شهربانو و چشمه علی
۲۷) ساماندهی کوهساران
• پروژه های ساماندهی کوهسار شمالی و رود – دره های البرز (درکه، اوین، فرحزاد و…)
• پروژه های ساماندهی کوهسار شرقی
۲۸) ساماندهی رودخانه و مسیل کن
۲۹) ساماندهی پارک های جنگلی
• پروژه های ساماندهی پارک های جنگلی شمال – شرقی تهران (لویزان و …)
• پروژه بهسازی و حفاظت پارک جنگلی سرخه حصار و غزال
• پروژه بهسازی و حفاظت پارک پردیسان
• پروژه بهسازی و حفاظت پارک جنگلی چیتگر
۳۰) ساماندهی پهنه خدماتی – گردشگری منطقه (۲۲) به عنوان مرکز مجموعه شهری تهران
۳۱) ساماندهی و پالایش پهنه صنعتی مدرن منطقه (۲۱)
۳۲) ساماندهی و پالایش پهنه صنعتی شمال شرقی تهران
۳۳) ساماندهی پهنه فرهنگی – پژوهشی شهر تهران (دانشگاه تهران و شمال خیابان انقلاب تا دانشگاه امیرکبیر با هاله پیرامونی آن)
۳۴) ساماندهی بهارستان و مجلس (مرکزیت قوه مقننه و حوزه نفوذ آن)
۳۵) ساماندهی فرودگاه مهرآباد
۳۶) ساماندهی حریم شمال بزرگراه بابائی (حریم شمال شرقی تهران)
۳۷) ساماندهی حریم شمالی تهران
۳۸) ساماندهی حریم شرقی تهران
۳۹) ساماندهی حریم جنوبی تهران
۴۰) ساماندهی مجموعه آفتاب (حرم مطهر حضرت امام خمینی (ره) )
۴۱) ساماندهی و تجهیز دروازه های ورودی – خروجی شهر (خدمات دروازه ای)
۴۲) ایجاد و ساماندهی ایستگاه های مترو
۴۳) ساماندهی پایانه های اتوبوس رانی شهری و بین شهری
۴۴) ایجاد و ساماندهی پایانه ها، پارک های سوار و مجتمع های پشتیبان حمل و نقل شهری و بین شهری تهران
۴۵) ساماندهی و مکانیابی ایجاد و توسعه مراکز سوخت رسانی شهر تهران
۴۶) ساماندهی ایستگاه مرکزی راه آهن
– برنامه ایجاد و توسعه مجموعه های ورزشی در مقیاس شهری و فراشهری
– طرحهای موضعی با مقیاس منطقه ای و محلات
• طرح های مداخله در بافت های فرسوده در مناطق مختلف شهر تهران به تفکیک مناطق و با تعیین اولویت